همه‌چیز درباره‌ی قوانین بیلیارد
همه‌چیز درباره‌ی قوانین بیلیارد و آموزش انواع مختلف این بازی پرطرفدار
در گذشته‌های بسیار دور انجام بازی بیلیارد یکی از لذت‌بخش‌ترین کارهایی بوده است که اشرافیان اروپایی می‌توانستند در فصل‌های سرد سال خودشان را با آن سرگرم کنند. این بازی با گذشت زمان توانسته به رشته‌های مختلفی تقسیم شود و افراد زیادی را جذب خود کند. به طوری که در حال حاضر، جزو آن دسته از بازی‌هایی است که هر ساله مسابقات جهانی زیادی برای آن برگزار می‌شود. با این وجود، حتی اگر در این بازی حرفه‌ای هم نباشید، دانستن قوانین بیلیارد برای انجام دادن آن مهم و ضروری است.
قوانین بیلیارد می‌توانند در عین سادگی کمی گیج‌کننده و مبهم به نظر برسند. به همین دلیل است که می‌خواهیم در این مطلب از دیجی‌کالا، به سراغ آموزش قوانین بیلیارد به زبان ساده و به صورت گام به گام برویم. با ما همراه باشید.
بیلیارد چیست؟
به طور کلی، به بازیهای مختلفی که روی یک میز مستطیل شکل با تعداد مشخصی از توپ‌های کوچک و چوب بلندی به نام کیو (Cue) انجام می‌شود بیلیارد می‌گوییم. معمولا باشگا‌ه‌ها، گروه‌ها و کشورهای مختلف به روش‌های مخصوص خودشان این بازی را انجام می‌دهند؛ اما بعضی از این روش‌ها، مانند ایت بال و اسنوکر، توانسته‌اند بین مردم سراسر دنیا محبوبیت پیدا کنند و حتی وارد مسابقات جهانی شوند.
تاریخچه‌ی اختراع این بازی به بسیاری از کشورها از جمله فرانسه، انگلیس، چین، اسپانیا و ایتالیا نسبت داده شده است؛ اما از آنجایی که اطلاعات زیادی درباره‌ی منشاء به وجود آمدن بیلیارد نداریم نمی‌توانیم برای موضوع این تصمیم‌گیری کنیم. این بازی که در ابتدا شباهت زیادی به بازی کروکت داشته، در طول قرن هجدهم تغییرات زیادی پیدا کرده است. به طور کلی گفته می‌شود که، بیلیارد با الهام از بازیهای دیگری که حرکت دادن توپ در آن‌ها یکی از وظایف کلیدی بازیکنان به شمار می‌آمده، توسعه یافته است.
نام «بیلیارد» از کلمه‌ی فرانسوی «بیلارت» (billart) به معنای چوب محکم و مقاوم گرفته شده است. در اوایل دهه‌ی ۱۸۰۰، مردم این بازی را با نام «بیلیارد اشراف زادگان» می‌شناختند؛ به همین دلیل است که بیشتر اطلاعات ما در رابطه با این بازی به زمانی که توسط طبقه‌ی مرفه جامعه انجام می‌شد، باز می‌گردد.
شما برای انجام بازی بیلیارد به تجهیزات اولیه‌ی آن یعنی میز مخصوص، توپ و چوب نشانه نیاز دارید. روی میز بیلیارد با پارچه‌‌های بادوامی چون نمد پوشانده می‌شود و طول و عرض آن می‌تواند با توجه به نوع بازی مورد نظر شما متفاوت باشد. علاوه بر این در هنگام خرید توپ باید به نوع بازی بیلیاردی که می‌خواهید به انجام آن بپردازید هم توجه کنید.
اصطلاحات مرتبط با قوانین بیلیارد
برای درک بهتر قوانین بیلیارد بهتر است با اصطلاحات مربوط به این بازی پرطرفدار آشنا شوید. این کار باعث می‌شود که در هنگام بازی با افراد دیگر و البته اطلاع پیدا کردن از قیمت و خرید چوب بیلیارد لیدسوپر، حرفه‌ای‌تر به نظر برسید.
کیو (Cue): به چوبی که بازیکنان از آن برای ضربه زدن به توپ استفاده می‌کنند، کیو گفته می‌شود.
کیوبال یا توپ سفید (Cue Ball): همانطور که می‌دانید در بیلیارد چندین نوع توپ مختلف داریم که مهم‌ترین آن‌ها کیوبال یا توپ سفید است و بازیکنان از آن برای ضربه زدن به توپ‌های دیگر استفاده می‌کنند.
سوراخ، حفره یا پاکت (Pocket): میزهای بیلیارد دارای ۶ حفره یا سوراخ هستند که بسیاری از افراد در اکثر مواقع آن‌ها را با نام «پاکت» صدا می‌زنند.
پاکت کردن (Pocketing A Ball): به عملی که در طی آن توپ را به داخل هر یک از پاکت‌های روی میز می‌اندازیم، پاکت کردن گفته می‌شود.
شار: برای توپ‌های رنگی که در طول بازی باید آن‌ها را پاکت کنیم از این کلمه‌ی روسی استفاده می‌کنیم. این عبارت در میان ایرانیان بیشتر بکار برده می‌شود.
رک (Rack): به مثلثی که در هنگام شروع بازی توپ‌ها را در آن قرار می‌دهند، اصطلاحا رک گفته می‌شود. البته رک مدل‌های مختلفی دارد و شکل مثلثی تنها یکی از این مدل‌ها است.
شکستن (Break): اگر در هنگام شروع بازی با ضربه‌ی اول خود توپ‌های رنگی را پخش می‌کنید، در واقع عمل شکستن را انجام داده‌اید.
دابل کیس (Double Kiss): به اتفاقی که در طی آن کیوبال پس از یک بار برخورد کردن با توپ هدف دوباره به آن ضربه بزند، دابل کیس گفته می‌شود.
دوبل (Double): اگر به دلیل غیرقابل دسترس بودن موقعیت توپ هدف برای پاکت کردن آن از دیواره‌های میز استفاده کنید، در واقع دوبل کرده‌اید.
شارون: به عملی که در طی آن برای پاکت کردن یک شار از یک شار دیگر استفاده می‌شود، شارون می‌گوییم.
خط یک چهارم بیلیارد چیست؟
به طور کلی، میز بیلیارد را از طول آن می‌توانید به ۴ قسمت مساوی تقسیم کنید. خطی که در قسمت پایینی میز قرار دارد و توپ‌ها را درست در مرکز آن قرار می‌دهید، خط یک چهارم یا Foot String نامیده می‌شود؛ نقطه‌ی فوت اسپات (Foot Spot) هم دقیقا در مرکز این خط قرار دارد. خطی که در بالای میز قرار گرفته و توپ را در پشت آن قرار می دهید خط شروع یا Head String نام دارد. درست در وسط این خط نقطه‌ای به نام هِد اسپات (Head Spot) قرار دارد که در بعضی از بازیهای بیلیارد از آن استفاده می‌شود.
انواع بازیهای بیلیارد
به طور کلی انواع مختلفی از بازیهای بیلیارد وجود دارند که شما با توجه به علاقه‌ی شخصی خود می‌توانید به انجام آن‌ها بپردازید. در زیر، مهم‌ترین و البته شناخته شده‌ترین دسته‌بندی بازیهای بیلیارد را برای شما آورده‌ایم که خوب است برای حرفه‌ای تر شدن آن‌ها را به خاطر بسپارید.
پاکت بیلیارد: این نوع بیلیارد که با ۱۵ شار انجام می‌شود، زیر مجموعه‌های بسیار زیادی دارد که معروف‌ترین آن‌ها ایت بال (۸ Ball) است.
بیلیارد اسنوکر (Snooker): قوانین، نحوه‌ی انجام و حتی تعداد توپ‌های این نوع بازی بیلیارد نسبت به بازیهای دیگر متفاوت است. حتی میزی که این بازی روی آن انجام می‌شود هم متفاوت به نظر می‌رسد و به همین دلیل برای انجام آن، شما باید به سراغ اطلاع پیدا کردن از قیمت و خرید میز بیلیارد مدل Snooker بروید.
کاروم بیلیارد (Carom): این نوع بیلیارد که با نام بیلیارد فرانسوی معروف است روی یک میز بدون پاکت انجام می‌شود و هدف شما در آن رد کردن یک توپ سفید از میان دو توپ دیگر است.
از آنجایی که صحبت درباره‌ی قوانین همه‌ی این بازی‌ها امکان‌پذیر نیست، در این مقاله تنها به معرفی قوانین بیلیارد اسنوکر، ایت بال و ناین بال می‌پردازیم.
قوانین پاکت بیلیارد
هر یک از بازیهای زیرمجموعه‌ی پاکت بیلیارد قوانین مخصوص به خودشان را دارند و البته افراد می‌توانند با توجه به شرایط و ترجیحات شخصی خود، این قوانین را تغییر دهند. با این وجود، در زیر محبوب‌ترین سبک‌های بازی کردن ایت بال و ناین بال را که همگی نوعی پاکت بیلیارد هستند به شما معرفی خواهیم کرد.
قوانین بیلیارد ایت بال
یکی از محبوب‌ترین بازی‌هایی که می‌توان با استفاده از میز بیلیارد و تجهیزات آن انجام داد، ایت بال (۸ Ball) است. این بازی آنقدر معروف است که حتی افرادی که با بیلیارد آشنایی ندارند هم آن را می‌شناسند و حداقل یک بار نام آن به گوششان خورده است.
بازی بیلیارد ایت بال روی یک میز ۶ حفره‌ای با ۱۵ توپ هدف، یک توپ سفید و البته کیو یا همان چوب بیلیارد انجام می‌شود. شما روی هر یک از توپ‌های رنگی یک شماره می‌بینید؛ توپ‌های شماره‌ی ۱ تا ۷ تک رنگ و توپ‌های شماره‌ی ۹ تا ۱۵ دو رنگ هستند. اگر برای شما هم سوال پیش آمده که چرا نام این بازی «ایت بال» است باید بگوییم که این موضوع با اهمیت بالای توپ شماره‌ی ۸ در بازی ایت بال رابطه‌ی مستقیم دارد.
پیش از شروع بازی شما باید همه‌ی ۱۵ توپ رنگی را در پایین میز، با استفاده از رک به شکل یک مثلث در بیاورید. برای پیدا کردن محل قرارگیری رک، ابتدا طول میز را به چهار قسمت مساوی تقسیم کنید و سپس رک را درست در وسط خط یک چهارم قرار دهید. نکته‌ی مهمی که باید حتما آن را رعایت کنید، قرار دادن توپ شماره‌ی ۸ یا همان مشکی دقیقا در وسط مثلث است. برای بقیه‌ی توپ‌ها هم بهتر است به صورت یکی در میان عمل کنید؛ یعنی یک توپ تک رنگ و سپس یک توپ دو رنگ را پشت سر هم قرار دهید.
پس از به اتمام رسیدن چیدمان توپ‌ها باید به سراغ عمل شکستن یا پخش کردن توپ‌ها بروید. در این مرحله بازیکنان باید از بین خودشان یک نفر را برای شکستن توپ‌ها انتخاب کنند. برای این کار می‌توانید به سراغ قرعه‌کشی کردن هم بروید.
در اینجا، بازیکن انتخاب شده با ضربه زدن به توپ سفید دو هدف را دنبال می‌کند؛ اولین هدف وارد کردن یک توپ از دو گروه به درون پاکت است و دومین هدف هم برخورد حداقل ۴ توپ به کنارههای میز است. اگر توانستید یک توپ را پاکت کنید از اینجای کار به بعد باید توپ‌های هم گروه آن توپ را وارد پاکت‌های روی میز نمایید. یعنی اگر یک توپ تک رنگ را وارد پاکت کرده باشید، در طول بازی هم فقط باید به توپ‌های تک رنگ ضربه بزنید و بالعکس.
اگر از هر گروه یک توپ را وارد پاکت‌ها کرده باشید، می‌توانید هر گروهی که خواستید را انتخاب کنید. در این صورت بازی تا وقتی که در پاکت کردن توپ بعدی شکست بخورید در اختیار شما خواهد بود.
اگر بازیکن نتواند هیچ یک از دو هدف تعیین شده را انجام دهد در واقع مرتکب خطا شده است و بازیکن دیگر باید برای ادامه‌ی بازی از بین گزینه‌های زیر یک مورد را انتخاب کند:
توپ‌ها را از اول بچیند و ضربه‌ی اول را خودش بزند.
بازی را ادامه دهد و هر توپی را از هر گروهی که می‌خواهد وارد پاکت‌ها کند.
یک موقعیت دیگر هم ممکن است به وجود بیاید که در آن بازیکن در طی اولین ضربه‌ی خود اشتباها توپ سفید یا همان کیوبال را وارد پاکت‌ها کند. در این صورت:
تمام توپ‌هایی که وارد پاکت‌ها شده‌اند همان‌جا باقی می‌مانند.
از آنجایی که این ضربه در واقع یک نوع خطا محسوب می‌شود، بازی توسط بازیکن حریف ادامه پیدا می‌کند.
میز آزاد می‌شود و بازیکن حریف می‌تواند هر توپی را که می‌خواهد به عنوان توپ هدف خود در نظر بگیرد.
اگر بازیکن در اولین ضربه‌ی خود برای شکستن چیدمان توپ‌ها یک توپ را از میز بیرون بیاندازد، دو راه دارد:
به بازی ادامه دهد و ضربه‌ی دوم را بزند.
توپ سفید یا همان کیو بال را بردارد و درست روی نقطه‌ی «هِد اسپات» قرار دهد و اولین ضربه را دوباره بزند. لازم به ذکر است که بازیکن اجازه‌ی پاکت کردن توپ‌های پشت این نقطه را ندارد.
اگر بازیکن مسئول انجام عمل شکستن، توپ شماره‌ی ۸ را وارد پاکت کند آن وقت دو حالت به وجود می‌آید:
بازیکن می‌تواند توپ را به روی میز بازگرداند و بازی را ادامه دهد.
بازیکن می‌تواند بازی را دوباره و از اول شروع کند.
در ادامه‌ی بازی ایت بال، بازیکنان باید سعی کنند توپ‌های گروه خود را به ترتیب شماره وارد پاکت‌ها کنند و در آخر هر فردی که بتواند زودتر توپ شماره‌ی ۸ را پاکت کند برنده است. برای جلوگیری از تقلب، هر فرد باید توپ هدف خود و پاکتی که می‌خواهد توپ را وارد آن کند، به حریف خود اعلام نماید؛ برای مثال بگوید توپ شماره‌ی ۴ به وسط میز. این کار را حتی برای ضربات ترکیبی هم انجام دهید و شماره‌ی توپ‌هایی که می‌خواهید پاکت کنید را بگویید.
اگر در هنگام بازی کردن اشتباها کیو بال را وارد پاکت‌ها کنید، آن وقت نوبت به حریفتان می‌رسد و او می‌تواند توپ را هر کجایی از روی میز که می‌خواهد قرار دهد و بازی کند. در طی بازی تنها اتفاقات زیر هستند که می‌توانند باعث باخت شما شوند:
اگر در حین بازی اشتباها توپ شماره‌ی ۸ را به بیرون میز بیاندازید، بازی را می‌بازید.
اگر توپ شماره‌ی ۸ را پیش از بقیه‌ی توپ‌های خود پاکت کنید، بازی را می‌بازید.
اگر توپ شماره‌ی ۸ را وارد پاکتی که اعلام کرده‌اید، نکنید بازی را می‌بازید.
قوانین بیلیارد ناین بال
بازی ناین بال (۹ Ball) یکی دیگر از بازیهای پاکت بیلیارد است که به دلیل سریع‌تر انجام شدن و البته چالش برانگیز بودن، در میان مردم، به ویژه آمریکایی‌ها، از محبوبیت بالایی برخوردار است. این بازی روی یک میز ۶ حفره‌ای و با استفاده از ۹ توپ رنگی انجام می‌شود.
این بازی معمولا توسط دو نفر انجام می‌شود و بازیکنان باید سعی کنند در طی آن توپ شماره‌ی ۹ را زودتر از حریف خود وارد پاکت‌ها کنند. برای وارد کردن یک توپ به حفره‌ها، کیو بال باید ابتدا به یک توپ با شماره‌ی پایین‌تر برخورد کند و سپس به توپی که دارای شماره‌ی بیشتری است، برسد. این یعنی قانون وارد کردن توپ‌ها به پاکت براساس شماره‌ی آن‌ها در این بازی وجود ندارد و شما هر زمان که خواستید می‌توانید توپ شماره‌ی ۹ را به صورت قانونی وارد پاکت‌ها کنید.
ابتدا باید توپ‌ها را با استفاده از یک رک لوزی شکل روی میز مرتب کنید. اگر به این مدل از رک دسترسی نداشتید می‌توانید با استفاده از یک رک مثلثی و به صورت دستی توپ‌ها را در کنار هم بگذارید. نکته‌ی مهمی که باید به آن توجه کنید این است که، توپ شماره‌ی ۹ باید دقیقا در وسط لوزی و توپ شماره‌ی ۱ باید در راس بالایی آن قرار بگیرد.
برای تصمیم‌گیری درباره‌ی فردی که عمل شکستن را انجام می‌دهد، روش‌های زیادی وجود دارد که یکی از آن‌ها قرعه‌کشی با استفاده از یک سکه است. بازیکن انتخاب شده می‌تواند توپ سفید یا همان کیو بال را در هر نقطه از پشت خط شروع (Head String) قرار دهد و ضربه بزند. هدف بازیکن از شکستن این است که، یک توپ را وارد پاکت‌ها کند یا باعث برخورد ۴ توپ به کنارههای میز شود.
اگر بازیکن نتواند هیچ یک از هدف‌های تعیین شده را به انجام برساند، باید توپ‌ها را دوباره جمع کند و دوباره عمل شکستن را انجام دهد.
اگر بازیکن اشتباها کیو بال را وارد پاکت کند، باید توپ‌ها را دوباره جمع کنید اما این بار بازیکن دیگر باید عمل شکستن را انجام دهد.
اگر بازیکن بتواند در طی همان ضربه‌ی اول توپ شماره‌ی ۹ را وارد پاکت کند، بلافاصله بازی را می‌برد.
اگر می‌خواهید موقعیت کیو بال را تغییر دهید می‌توانید به صورت قانونی و با استفاده از ضربه‌ی Push-Out این کار را به انجام برسانید. بازیکن شروع‌کننده می‌تواند بلافاصله پس از یک شکستن موفق، این ضربه را انتخاب کند. در طی این ضربه، بازیکن می‌تواند بدون نشانه‌گیری توپ‌ها، کیو بال را به یک جایگاه دیگر که مناسب‌تر به نظر می‌رسد، انتقال دهد. پس از انجام ضربه‌ی Push-Out، بازیکن حریف می‌تواند از بین دو گزینه‌ی زیر یک گزینه را انتخاب کند:
از همان موقعیت جدید توپ کیو بال استفاده کند و بازی را ادامه دهد.
می‌تواند نوبت خود را بگذراند و توپ را به بازیکن دیگر بسپارد.
بازیکن شروع‌کننده تنها زمانی می‌تواند از ضربه‌ی Push-Out استفاده کند که موفق به وارد کردن یک توپ به داخل پاکت‌ها شده باشد. در غیر این صورت بازیکن حریف می‌تواند از این ضربه استفاده کند.
اگر توپی در حین انجام ضربه‌ی Push-Out وارد پاکت‌ها شود، تا آخر بازی بیرون می‌ماند. تنها توپی که در این موقعیت برای آن استثنا قائل می‌شویم، توپ شماره‌ی ۹ است. شما باید این توپ را درست در نقطه‌ی «فوت اسپات» یا در نزدیک‌ترین موقعیت به آن قرار دهید.
وجود ضربه‌ی Push-Out در بازیهای دوستانه اختیاری است؛ اما بودن آن به بازیکنان این اجازه را می‌دهد که پس از انجام عمل شکستن روی بازی خود کنترل بیشتری داشته باشند.
وقتی وارد روند عادی بازی شدید، تنها یک قانون مهم وجود دارد که باید حتما از آن تبعیت کنید. هر بار که با چوب بیلیارد خود به کیو بال ضربه می‌زنید باید حواستان باشد که این توپ پیش از برخورد با توپ هدف به یک توپ که از آن شماره‌ی پایین‌تری دارد، برخورد کند. برای مثال، اگر می‌خواهید توپ شماره‌ی ۷ را وارد پاکت کنید، کیو بال شما باید پیش از برخورد با آن، با توپ شماره‌ی ۱ برخورد کند.
اگر می‌خواهید بدون استفاده از یک توپ دیگر و تنها با کیو بال، توپ هدف خود را وارد پاکت کنید لازم است که به یک نکته‌ی مهم توجه نمایید تا ضربه‌ی شما قانونی به حساب بیاید؛ توپ هدف شما باید حداقل یک بار به کنارههای میز برخورد کند تا امتیاز شما ثبت شود.
اگر توپ شماره‌ی ۹ در هنگام انجام بازی اشتباها وارد پاکت شد، آن را به روی میز بازگردانید و درست در نقطه‌ی «فوت اسپات» یا در نزدیک‌ترین موقعیت به آن قرار دهید.
اگر موفق به وارد کردن توپ مورد نظرتان به پاکت شدید، می‌توانید به ضربه زدن ادامه دهید. این روال تا زمانی که بتوانید در هر ضربه حداقل یک توپ را به صورت قانونی وارد پاکت کنید ادامه دارد. همانطور که پیش از این گفتیم، در این بازی رعایت ترتیب توپ‌ها بر اساس شماره‌ی آن‌ها مهم نیست.
اگر نتوانید هیچ توپی را وارد پاکت‌ها کنید، بازیکن دیگر می‌تواند نوبت خود را انجام دهد و به توپ سفید در همان نقطه‌ای که قرار دارد ضربه بزند. اگر یک حرکت غیرقانونی یا خطا انجام دهید، بازیکن حریف می‌تواند توپ را در هر کجایی از میز که می‌خواهد قرار دهد. خطاهای رایج در بازی بیلیارد ۹ بال در زیر آورده شده است.
وارد کردن توپ سفید یا کیو بال به داخل یکی از پاکت‌ها
ضربه زدن به توپ اشتباه
برخورد نکردن هیچ یک از توپ‌ها به یکدیگر در طی بازی
لمس یک توپ در حال حرکت که در این صورت بازیکن حریف می‌تواند درباره‌ی مجاز یا غیرمجاز بودن ضربه تصمیم بگیرد. اگر ضربه غیرمجاز تلقی شود توپ به جایگاه اولیه‌ی خود بازمی‌گردد و ضربه باید دوباره انجام شود.
در بسیاری از مسابقات، اگر پشت سر هم ۳ خطا دریافت کنید، بلافاصله بازی را خواهید باخت. در هر زمانی از بازی اگر بازیکنی بتواند توپ شماره‌ی ۹ را وارد پاکت کند برنده است.
قوانین بازی بیلیارد اسنوکر
اسنوکر (Snooker) نوع دیگری از بازی بیلیارد است که با بازیهای پاکت بیلیارد و کاروم تفاوت‌های زیادی دارد. این بازی روی میزهای بزرگ‌تری که دارای پاکت‌های کوچک‌تری هستند، انجام می‌شود. علاوه بر این، توپ‌هایی که در بازی اسنوکر استفاده می‌کنید، کوچک‌تر از حالت عادی هستند. علاوه بر این، قوانین بیلیارد اسنوکر با بازیهای دیگر بسیار متفاوت است.
به طور کلی، بازی اسنوکر با ۲۱ توپ رنگی و یک کیو بال انجام می‌شود. در هنگام شروع شما باید همه‌ی توپ‌ها را در مکان اصلی خود قرار دهید. این مکان‌ها روی میزهای اسنوکر وجود دارند؛ اگر هم می‌خواهید از میز بیلیارد برای انجام این بازی استفاده کنید پیشنهاد می‌کنیم با دقت و با استفاده از برچسب مکان قرارگیری هر یک از توپ‌ها را علامت‌گذاری نمایید.
در بازی اسنوکر، ۱۵ توپ قرمز و ۶ توپ رنگی داریم و بازیکنان باید با استفاده از کیو بال به طور متناوب به هر کدام از این توپ‌ها که امتیاز مشخصی دارند ضربه بزنند و آن‌ها را وارد پاکت کنند. به طور کلی، بازیکنان می‌توانند پس از هر توپ قرمز یک توپ رنگی را وارد پاکت‌ها کنند و امتیازات آن‌ها را برای خود روی یک کاغد یادداشت کنند. این روند تا زمانی که توپ‌های قرمز به اتمام برسند ادامه پیدا می‌کند. در پایان بازیکنی که امتیاز بیشتری را کسب کرده باشد، برنده است. امتیاز هر یک از توپ‌ها به شکل زیر است:
توپ قرمز: ۱ امتیاز
توپ زرد: ۲ امتیاز
توپ سبز: ۳ امتیاز
توپ قهوه ای: ۴ امتیاز
توپ آبی: ۵ امتیاز
توپ صورتی: ۶ امتیاز
توپ مشکی: ۷ امتیاز
اسنوکر معمولا یک بازی دو نفره به حساب می‌آید، اما می‌توانید به صورت چهار نفره هم آن را انجام دهید و در قالب تیم‌های دو نفره به مسابقه دادن با یکدیگر بپردازید. برای تعیین بازیکن شروع‌کننده می‌توانید از روش‌های مختلف قرعه‌کشی کردن مانند، سکه انداختن، استفاده کنید.
برای شروع بازی، بازیکن باید کیو بال را در داخل یا روی خط‌های ناحیه‌ی دی (D Zone) که روی میز مشخص شده است قرار دهد و اولین ضربه‌ی خود را به توپ‌های قرمز بزند. اگر بازیکن بتواند یک توپ قرمز را وارد پاکت‌ها کند، بازی دست خودش باقی خواهد ماند.
اگر توپ سفید پیش از برخورد با توپ‌های قرمز یک توپ رنگی را لمس کند، بازیکن مرتکب خطا شده است.
پس از ضربه‌ی اول بازیکنان باید به کیو بال از همان جایی که قرار دارد ضربه بزنند. تنها موقعیتی که بازیکنان در آن اجازه‌ی تعیین مکان توپ سفید را دارند وقتی است که، این توپ وارد پاکت‌ها شده باشد یا از میز بیرون رفته باشد.
برخلاف بازیهای بیلیارد که در آن‌ها هدف بازیکن شروع‌کننده در هنگام انجام عمل شکستن، پخش کردن توپ‌ها است، در این بازی باید محافظه‌کار باشید و توپ‌ها را نزدیک به هم نگه دارید تا کار حریفتان سخت شود.
در فریم (Frame) یا همان راند اول، شما باید ابتدا به توپ‌های قرمز ضربه بزنید و یک توپ این رنگی را وارد پاکت کنید. اگر موفق به انجام این کار شدید، می‌توانید هر یک از توپ‌های رنگی را که می‌خواهید نشانه‌گیری کنید و وارد پاکت‌ها نمایید. تا زمانی که بتوانید به این روند ادامه دهید، بازی در دست شما خواهد بود.
اگر یک بازیکن به توپی با رنگ اشتباه ضربه وارد کند، نوبتش به پایان می‌رسد و این حریف او است که باید بازی را ادامه دهد.
اگر یک بازیکن کیو بال را وارد پاکت‌ها کند یا به ترتیب اشتباه به توپ‌ها ضربه بزند، مرتکب خطا می‌شود.
توپ‌های قرمز پس از وارد شدن به پاکت‌ها در همان جا باقی می‌مانند؛ اما توپ‌های رنگی در هر صورت به سر جای خود روی میز باز می‌گردند. اگر مکان آن توپ با یک توپ دیگر اشغال شده باشد، باید آن را در جایگاه توپی که بعد از آن از امتیاز بیشتری برخوردار است، قرار دهید. یعنی برای مثال، اگر جایگاه توپ سبز اشغال شده بود، آن را در جایگاه توپ قهو‌ه‌ای قرار دهید. اگر همه‌ی جایگاه‌ها پر بود، توپ را تا حد امکان در نزدیکی موقعیت اصلی آن بگذارید.
اگر بازیکنی در ضربه زدن به توپ‌هایی که نوبت ضربه زدن به آن‌ها است شکست بخورد، بلافاصله فرصت خود را از دست می دهد و نوبت به بازیکن حریف می‌رسد. این یعنی بازیکن حریف حالا باید ابتدا به یک توپ قرمز و سپس به یک توپ رنگی ضربه بزند. خطاهای رایج در بازی اسنوکر عبارتند از:
ضربه زدن به توپی غیر از کیو بال با استفاده از چوب خود
ضربه زدن به توپی که نوبت آن نیست
بیش از یک بار ضربه زدن به کیو بال در طول یک نوبت
ضربه زدن به توپ در حالی که توپ‌های روی میز هنوز در حال حرکت هستند.
بازی خارج از نوبت
در بازیهای رقابتی اسنوکر، ممکن است پس از ارتکاب خطا، به بازیکن حریف امتیاز داده شود.
پس از آنکه همه‌ی توپ‌های قرمز را وارد پاکت‌ها کردید، به سراغ توپ‌های رنگی باقی‌مانده بروید. در این مرحله، دیگر نباید این توپ‌ها را به روی میز بازگردانید. ترتیب صحیح وارد کردن توپ‌های رنگی به داخل پاکت‌ها در پایان بازی به این صورت است: زرد، سبز، قهوه ای، آبی، صورتی و مشکی.
پس از آنکه توپ مشکی را وارد پاکت‌ها کردید، برای مشخص شدن فرد برنده باید امتیازات به دست آورده‌ی خود را بشمارید. اگر امتیازها برابر باشد، می‌توانید توپ مشکی را روی میز قرار دهید و به نوبت با کیو بال به آن ضربه بزنید. هر فردی که زودتر موفق به پاکت کردن توپ مشکی شود، برنده است.
سخن پایانی
لذت بردن از بازی بیلیارد بدون دانستن قوانین کلیدی و مهم آن به هیچ وجه امکان‌پذیر نیست. همینطور باید بدانید که قوانین بیلیارد و بازیهای آن بسیار انعطاف‌پذیر هستند و افراد می‌توانند هر طور که می‌خواهند آن‌ها را تغییر دهند تا بازی را برای خود راحت‌تر یا سخت‌تر کنند. در هر صورت، سعی کنید به امتحان کردن همه‌ی سبک‌های بازی بیلیارد بپردازید تا کم کم در آن‌ها حرفه‌ای و قدرتمند شوید.
منبع: wikiHow